بر (B)
مقدار بر در خاک های ایران بین دو تا ۱۰۰ میلی گرم در هر کیلوگرم خاک است که این مقدار در خاک های دارای بافت سبک، در اثر بارندگی یا آبیاری شسته شده و از دسترس گیاه خارج می گردد. همچنین در pH بالاتر از هشت و در خاک های آهکی، میزان جذب بر به مقدار زیادی کاهش می یابد. گیاهان عموما بر را به صورت HBO2 منفی جذب می کنند. معمولا مقادیر کمتر از ۲۰۰ میلی گرم در کیلوگرم بر در ماده خشک گیاهی، نشان دهنده ی کمبود بر و سطوح بیشتر از میلی گرم در کیلوگرم، دلیل بر مسمومیت برای اغلب گیاهان است. بر نقش عمده ای در فعالیتهای حیاتی گیاه دارد و در تقسیم سلولی بافتهای مریستمی، تشکیل جوانه های برگ و گل، ترمیم بافتهای آوندی، متابولیسم قند و مواد هیدروکربن دار و انتقال آنها، تنظیم مقدار آب و هدایت آن در سلول، انتقال کلسیم در گیاه، سنتز پروتئین، رشد ریشه و نقل و انتقال مواد محلول در بین سلولها نقش مهمی ایفا می کند. همچنین این عنصر، مقاومت گیاهان را نسبت به سرما و بیماری ها افزایش می دهد. گیاهان را از نظر میزان احتیاج به بر می توان به سه دسته کم نیاز، نیاز متوسط و پر نیاز تقسیم بندی کرد:
گیاهان کم نیاز: غلات، چمن، حبوبات، پیاز، سیب زمینی، خیار و انواع میوه های دانه ریزه گیاهان با نیاز متوسط: شبدر، کلم، هویج، کاهو، پنبه، توتون، گوجه فرنگی، سبزیجات و اغلب میوه های هسته دار.
گیاهان پر نیاز: مانند کرفس، یونجه، چغندر قند و ترب. علایم کمبود بر در برگ، شاخه، میوه و حتی ریشه گیاه ممکن است مشاهده شود. به علت غیر متحرک بودن بر در گیاه، علایم کمبود ابتدا در برگهای جوان و سرشاخه ها بروز می کند و اولین علامت قابل مشاهده، توقف رشد جوانه انتهایی است که بلافاصله پس از آن برگهای جوان، سبز کم رنگ شده و این رنگ پریدگی در قاعده بیشتر از نوک برگ مشاهده می شود. مرحله بعدی کمبود بر، سیاه شدن جوانه های رویشی و بافتهای مریستمی می باشد. این ضایعات به بروز علائمی مانند تشکیل بافت های قهوه ای یا چوب پنبه ای و پوسیدگی داخل غده ها منجر می شود. در چغندر قند کمبود بر باعث بد شکلی و شکنندگی دمبرگ ها می شود و رگبرگ میانی و دمبرگ شکاف می خورد. پس از آن جوانه انتهایی از بین می رود و لکه سیاهی روی تاج ریشه پیدا می شود که این لکه به داخل ریشه نفوذ کرده و داخل ریشه را به شکل عدد هفت و به رنگ قهوه ای روشن تا سیاه در می آورد. همچنین از مصرف بیش از حد و بالاتر از مقدار توصیه شده کودهای حاوی بر باید اجتناب نمود زیرا مصرف بیش از حد این عنصر باعث بروز علائم مسمومیت در گیاهان می شود. از ترکیب کودهای حاوی بر با ترکیبات مسی، کلسیم، ترکیبات اسیدی و روغنی قوی باید اجتناب نمود.
از ترکیبات حاوی بر موجود در سبد شرکت بیدار رشد می توان به بی ۱۵ اشاره نمود.
